Đồng An An - Chương 3
Triệu Đắc Thiên gật đầu: “Nhà họ Trần là đại địa chủ ở thôn Đào Thủy. Trước đây còn nghèo hơn cả nhà , nhưng mấy năm qua nhờ bán bánh mè, mở tiệm hoành thánh mà phát đạt, thậm chí xây cả ba dãy nhà lớn, còn rộng rãi hơn cả những nhà giàu trấn.”
Ta đến hai chữ “địa chủ”, cả liền ngứa ngáy, nhịn mà bĩu môi: “Địa chủ nào chẳng lòng đen tối? Mượn tiền nhà họ, chẳng lẽ tính lãi năm phân ?”
Mẹ chồng trừng mắt , trong giọng điệu chút vui: “Nói bậy! Nhà họ Trần là . Năm đó xảy ôn dịch, nếu họ, đã sớm quan tài . Còn chồng con, cũng nhờ nhị cô nương nhà họ Trần cứu sống bằng châm cứu. Nói cho con biết, nhà họ Trần xưa nay cho vay từng tính lãi.”
Ta khẽ: “Thật nhà giàu như ? mẹ , ông bà xưa câu ‘Cứu nguy cứu nghèo’, nhà cũng thể cứ dựa vay mượn mà sống mãi .”
Mẹ chồng thở dài: “Nói thì đúng đấy… ai mà cuộc sống chứ? Chỉ là đường mà .”
Tối đó, ánh trăng mờ ảo, và Triệu Đắc Thiên trò chuyện tiếp về chuyện ban trưa.
Thì nhà họ Triệu cũng chẳng đến nỗi bần hàn.
Gia đình năm mẫu ruộng, cha chồng từng là sách, khi vụ thì làm ruộng, lúc rảnh rỗi thì dạy trẻ con trong làng biết chữ, ngày lễ ngày Tết còn câu đối để kiếm thêm thu nhập, cuộc sống cũng tạm .
mấy năm , cha chồng bệnh nặng, nhà vét sạch tiền tích góp, bán hai mẫu ruộng, còn nợ nần chồng chất.
Để trả nợ, mẹ chồng ngày đêm khâu giày thuê, đến nỗi mắt cũng dần mờ .
Sau khi cha chồng qua đời, Triệu Đắc Vạn thư viện, gánh nặng vai gia đình càng lớn hơn.
Dù Triệu Đắc Vạn đỗ tú tài, hằng tháng cũng chút trợ cấp từ huyện, nhưng chi phí ăn học nhỏ. Bút mực, giấy nghiên đều đắt đỏ, còn giao lưu học hành, thêm đó mẹ chồng cũng cần thuốc thang, thế nên cả nhà chỉ trông chờ ba mẫu ruộng cùng số tiền ít ỏi Triệu Đắc Thiên kiếm khi lên trấn làm công.
làm việc tay chân thì kiếm bao nhiêu?
Lo chẳng lo , tháng nào cũng thiếu hụt.
Học phí mỗi tháng của Đắc Vạn là một lạng bạc, thường tranh thủ chép sách kiếm thêm tiền, nhưng nếu vì thế mà ảnh hưởng đến kỳ thi hương, chẳng là mất cả chì lẫn chài ?
Ta trầm ngâm một lát, chậm rãi : “Nhà họ Trần nhờ buôn bán mà phát đạt, thực nhà cũng thể thử.”
Cách hai thước, ở đầu giường, xa xa về phía Triệu Đắc Thiên đang ở cuối giường.
Hắn khẽ nhíu mày: “Ta cũng từng nghĩ qua, nhưng đại tiểu thư nhà họ Trần biết làm bánh mè, chỉ thể làm việc tay chân.”
Ta lập tức bật dậy, mắt sáng rực: “Ngươi biết, nhưng biết!”
Hắn sững : “Nàng biết?”
Ta kiêu hãnh gật đầu: “Phải, biết làm đậu hũ.”
Dưới ánh trăng lờ mờ, Triệu Đắc Thiên cũng chống dậy, trong giọng giấu chút hứng khởi: “Làm đậu hũ tốn nhiều vốn ?”
Ta nhẩm tính: “Hiện tại trấn một đấu đậu nành giá hai mươi văn tiền, nếu thu mua từ dân lẽ còn rẻ hơn. Một đấu đậu nành thể làm năm mươi cân đậu hũ, mỗi cân bán hai văn tiền, hoặc thể đổi lấy đậu nành. Ta nghĩ, nếu duy trì làm lâu dài, đến chuyện ăn ngon mặc , ít nhất cũng thể lo cho Đắc Vạn yên tâm học hành. Vốn liếng nhiều, một chiếc vòng bạc, ngày mai ngươi mang lên trấn cầm tạm, khi đủ dùng.”
Hắn lắc đầu dứt khoát: “Không , nàng cứ giữ lấy mà dùng.”
Ta : “Có gì mà ? Cứ coi như là báo đáp ân cứu mạng của ngươi .”
Bên ngoài, tiếng ve sầu râm ran hòa bóng đêm, thấy trở giường, hồi lâu gì.
Cứ tưởng đã ngủ, bỗng nhiên thấp giọng cất lời: “Chuyện vốn liếng, để nghĩ cách.”
Ta ngàn vạn lần ngờ, cách mà Triệu Đắc Thiên nghĩ là… vay nhà họ Trần.
“Nhị tẩu, nông dân trong thôn đều như , quanh quẩn đều họ hàng xa gần, qua mới tình thân. Mấy năm , nhị ca ít lần giúp nhị cữu của nhà họ Trần cày ruộng, dựng nhà. Ngày đại tiểu thư nhà họ Trần thành thân, còn đến phụ nhóm lửa nấu tiệc nữa!”
Lão tứ Đắc Quán cặm cụi đan lồng cào cào, như thể an ủi .
Ta trầm mặc hồi lâu, : “Được thôi, nhị ca đợi , cũng .”
Sau bữa sáng, Triệu Đắc Thiên ăn mặc chỉnh tề, tay cầm một gói nấm khô, chuẩn đến nhà họ Trần.
Ngay lúc định cửa, kịp thời chạy theo, thấy , liền gật đầu: “Đi cùng cũng .”
Nhà họ Trần ở phía tây thôn, tường gạch xanh mái ngói xám, cổng lớn bề thế, khí thế thua kém gì mấy hộ giàu trấn.
Đẩy cửa bước , đập mắt là những luống hành xanh mướt và giàn mướp đang nở hoa vàng rực.
Một bà lão mặc áo vải thô màu xám đang xổm bên giàn mướp nhổ cỏ, thấy Triệu Đắc Thiên gọi một tiếng “Cữu lão”, bà liền dậy, nở nụ hiền hậu.
“Đắc Thiên đấy ? Ôi chao, đây là vợ con ? Trời ơi, xinh thế ? Chẳng lẽ là tiên nữ giáng trần ?”
Ta lập tức thiện cảm với vị lão thái thái thẳng thắn , bèn cúi dịu dàng hành lễ: “Cữu lão mạnh khỏe, nhà mẹ đẻ con họ Phan, cứ gọi con là ‘Hỷ Nhi’ là ạ.”
“Tốt , ăn cũng lanh lợi! Mau nhà .”
Bà cụ họ Trần niềm nở mời chúng nhà, còn mang một nắm hạt khô để đãi khách.
Triệu Đắc Thiên cũng quanh co, nhanh chóng rõ mục đích vay tiền để làm đậu hũ.
Cữu lão xong, vui vẻ vỗ đùi đánh đét: “Đáng lẽ nên làm từ lâu ! Nếu lo liệu làm ăn sớm một chút, thì mẹ con cần khâu giày đến mờ cả mắt chứ!”
Triệu Đắc Thiên ngượng: “Lại làm phiền .”
“Phiền cái gì mà phiền! Mẹ con đây thường giúp sửa quần áo, cha con lúc còn sống cũng ít lần câu đối Tết cho nhà . Nếu con gái lớn nhà —Xuân Muội— nhà, con bé còn thể dạy các con chút ít về buôn bán đấy.”
“Xuân Muội lên kinh thành ạ?”
“Ừ, đại tẩu của nó kinh thêm vài đứa cháu, ai ngờ nó đến kinh thành đã mang thai lần nữa. Đại tẩu sợ đường xa vất vả, nên cho nó về.”
Vừa , cữu lão mở tủ, lấy năm xâu tiền cùng một xấp vải hoa mới tinh.
“Cầm lấy số tiền , nếu đủ cứ đến tìm . Còn tấm vải là cho Hỷ Nhi, may áo bông áo khoác đều , xem như quà gặp mặt của .”
Ta nỡ nhận, vội dậy từ chối.
cữu lão còn nhanh tay hơn , lập tức nhét cả tiền lẫn vải ngực , tay ghì chặt, cho đẩy .
“Chúng là một nhà, cúi đầu ngẩng mặt cũng gặp suốt, khách sáo với cữu lão đấy!”
03
Triệu Đắc Thiên làm việc nhanh nhẹn, chỉ trong hai ngày đã gặt xong bộ lúa mì.
Trong sân nhà họ Triệu, một đống rơm cao chót vót chất lên.
Triệu Đắc Quán nghịch ngợm, cứ khăng khăng leo lên đó chơi buổi tối.
Ta trêu : “Ngươi sợ rơm đâm đau ?”
Những sợi lúa mì khô cứng chắc chắn nhọn, đâm sẽ rát lắm.
Thế mà lắc đầu nguầy nguậy như trống bỏi: “Da dày, rơm đâm thủng !”
Sau nhiều ngày miệt mài tuốt lúa, sàng gạo và làm đất, công việc mùa hè cuối cùng cũng gần kết thúc.
Còn , chính thức bắt tay việc làm đậu hũ.
Nhờ số tiền năm xâu mà cữu lão họ Trần cho vay, nhanh chóng sắm đủ cối xay, khuôn ép, vải lọc, nước muối đông kết và các vật dụng cần thiết.
Trong nhà vẫn còn mấy đấu đậu nành thu từ vụ , nay vẫn cất trong chum lớn hầm.
Sau khi chuẩn đấy, và Triệu Đắc Thiên đem đậu ngâm nước từ hôm , nửa đêm liền bắt đầu làm đậu hũ.
Chủ mẫu nhà họ Tiền ngày vốn kén ăn, đặc biệt thích ăn đậu hũ mềm mới làm, vô cùng kiểu cách, luôn cho rằng đậu hũ mua ngoài chợ sạch, nhất quyết ăn loại làm ngay trong bếp nhỏ của phủ.
Vậy nên, đã quen tay với việc từ lâu.
Nghiền đậu, lọc bã, đun sữa đậu, cho nước đông kết, đổ khuôn, ép định hình—
Đến khi mặt trời lên cao, hai khuôn đậu hũ trắng mịn như ngọc đã thành.
Nhìn trong sân ít hành lá xanh mướt, bèn nhổ hai cây, làm một đĩa hành lá trộn đậu hũ.
Miếng đầu tiên, đưa cho mẹ chồng nếm thử.
Mẹ chồng run run cầm đũa, gắp một miếng bỏ miệng, lập tức vui mừng đến nỗi các nếp nhăn trán cũng sâu hơn mấy phần.
“Mềm quá! Ngọt quá! Thơm quá! Nhị tức phụ, đậu hũ con làm ngon quá mất!”
Ta cũng sung sướng khép miệng , liền hỏi: “Mẹ, thấy chuyện làm ăn ?”
Mẹ chồng gật đầu lia lịa: “Được chứ! Mà , hôm qua lão Hán nhà họ Lưu mất , hôm nay là lễ tang, nhị lang con đem mấy miếng đậu hũ qua biếu chủ sự . Nếu bên đó thiếu , nhân tiện ở giúp một tay, cũng xem như thể hiện chút lòng thành với làng xóm.”
Ta ngạc nhiên: “ con thấy nhà họ Lưu đến báo tang mà?”
Mẹ chồng nghiêm túc : “Hỷ sự mời thì đến, nhưng tang sự thì ai cũng mặt, đó là lệ của nông thôn chúng .”
Ta từ nhỏ đã bán nhà họ Tiền làm nha , từng hiểu mấy tục lệ làng quê.
Nghe xong, lòng bỗng ấm lên, khóe mắt cũng cay cay—
Người nhà nông thật là tình nghĩa.
Ta nhanh nhẹn lấy mười mấy miếng đậu hũ trong khuôn , dùng vải sạch bọc cẩn thận đưa cho Triệu Đắc Thiên: “Nhà nghèo nhưng thể keo kiệt, mang thêm vài miếng .”
Triệu Đắc Thiên một cái đầy ý vị sâu xa, nhẹ, xách gói đậu hũ rời .
Chưa một nén nhang, đã về.
“Mẹ, nhà họ Lưu nhận đậu hũ , đưa một dải vải lưng. Con thấy bên đó thiếu , nên về luôn. Giờ trời còn sớm, con lên trấn bán đậu hũ đây.”
Từ thôn Đào Thủy lên trấn Đào Nguyên mười dặm đường, Triệu Đắc Thiên gánh hai thùng đậu hũ vai, cất bước rời .
Hắn , liền tranh thủ lúc trời còn nắng, đem chăn gối của cả nhà giặt giũ.
Mẹ chồng mắt mờ, làm việc nhà khó khăn. Trước khi về làm dâu, bà chỉ thể loay hoay nấu cơm qua loa và nuôi gà mà thôi.
Ở phủ họ Tiền, giặt đồ dùng xà phòng, nhưng nhà họ Triệu nghèo, mua nổi. Thế là dùng nước lọc qua tro bếp để giặt, mà sạch sẽ chẳng kém.
Sắp sang tháng bảy, trời nóng oi bức, chăn gối phơi đến hai canh giờ đã khô cong.
Nhân lúc rảnh rỗi, giúp mẹ chồng chải tóc, đó nấu một nồi cháo đậu xanh giải nhiệt.
Mẹ chồng vẻ lúng túng, cứ trốn tránh né tránh.
“Mẹ, trốn gì chứ?”
“Ta… để tự chải.”
“Để con giúp .”
